 |
เจ้ากำกึด |
วันที่ |
04 กรกฏาคม 2009 |
เวลา |
10:42:18 |
|
garavig@hotmail.com |
IP |
117.47.124.167 |
| |
|
|
เดือน๑๐เหนือ(กรกฎาคม)
|
ประเพณีเข้าพรรษา
ชาวล้านนามักออกเสียงว่า เข้าวัสสา คือการที่พระสงฆ์อยู่ประจำที่ใดที่หนึ่งในช่วงฤดูฝน พระสงฆ์จะต้องหยุดการเดินทางไปที่ต่างๆ และพักอยู่ที่ใดที่หนึ่งโดยไม่ไปแรมคืนที่อื่นภายในกำหนด ๓ เดือน เรียกว่าเข้า วัสสา ตั้งแต่วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๐ เหนือ ไปจนถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนเกี๋ยง (เดือน 11 ภาคกลาง) ชาวบ้าน ถือว่าเป็นวันสำคัญยิ่งวันหนึ่ง เพราะเป็นโอกาสที่จะได้ร่วมทำบุญเป็นพิเศษ
เมื่อถึงวันนี้ ชาวพุทธทั้งหลายจะพากันไปใส่บาตร รับศีล ตอนกลางคืนมีการถวายเทียนเข้าพรรษา ก่อนจะถึงวันหรือเวลาถวายเทียน มักจะมีการแห่เทียนพรรษาไปตามหมู่บ้านต่างๆ เป็นที่สนุกสนาน มักจะมีทานขันข้าวหาคนตาย รวมทั้งการทานแด่พ่อแม่ ปู่ย่าตายาย ที่ยังมีชีวิตอยู่ด้วย ในช่วงเข้าพรรษาชาวบ้านส่วนใหญ่จะไปทำบุญที่กันทุกวันพระ มีการฟังเทศน์ ฟังธรรม คนเฒ่าคนแก่จะมีการไปนอนวัดจำศีล สำหรับคนทั่วไปบางคนก็ตั้งใจใน การงดเว้นบาปและถือศีล เช่น รักษาอุโบสถศีลตลอดพรรษา งดเว้นดื่มสุรา งดเว้นเนื้อสัตว์ตลอดพรรษา เป็นต้น ทางราชการยังได้ถือเอาวันเข้าพรรษาทุกปีเป็นวันต้นไม้แห่งชาติอีกด้วย
ประเพณีแรกนา
พิธีแรกนาของชาวล้านนานั้นมีความหมายอย่างเดียวกับพิธีแรกนาของภาคกลาง คือการเริ่มลงมือ ไถนาครั้งแรก เพื่อให้เป็นสิริมงคลอันจะยังผลให้เกิดความอุดมสมบูรณ์แก่ข้าวกล้าในนาโดยปราศจากสิ่งร้ายใด มารบกวน การแรกนา จะเริ่มหลังจากต้นกล้าที่หว่านมีอายุใกล้จะครบ ๑ เดือน แล้วก็จะหาวันหรือฤกษ์ยามที่ดีในการแรกนา วันเสาร์นั้นท่านห้ามปลูกนาหว่านกล้าถือว่าเป็นวันไม่ดีสัตว์ต่าง ๆ จักเบียดเบียน แล้วเตรียมอุปกรณ์ต่างๆ นับตั้งแต่วัวหรือควายพร้อมกับเครื่องไถนาครบชุด รวมทั้งคราด จอบ เสียม มีดและขวานที่ใช้ในการทำนา โดยเฉพาะชุดสะตวงหรือกระบะกาบกล้วยซึ่งใช้สังเวยแก่ท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ และแม่โกสก(แม่โพสพ) และแท่นวางเครื่องสังเวยแก่ท้าวจตุโลกบาลทั้ง ๔ รวมทั้งพระอินทร์ และแม่ธรณีเจ้าที่ ซึ่งในกระบะนั้นจะบรรจุด้วย ดอกไม้ ธูปเทียน ข้าวตอกกล้วย ข้าวสุก หมาก พลู อาหาร หมาก เมี่ยง บุหรี่ เป็นต้น
นำไปจัดวางไว้บนแท่นสำหรับบูชาแม่ โกสกและแท่นท้าวทั้ง ๔ ซึ่งบางแห่งจะมีตาแหลวหรือเฉลว มีไม้ว้องหรือโซ่ตอกไม้ไผ่พาดเหมือนผ้าคล้องไหล่ ส่วนปลายของไม้ว้องนี้จะทอดลงมาข้างละประมาณ ๒ วา และมีปลาทำด้วยไม้ห้อยไว้ข้างละหนึ่งตัว มีกรวย ข้าวตอกดอกไม้อันหนึ่งมัดติดกับไม้ไผ่นี้แล้วให้ปักไว้ติดกับรั้วราชวัตรตรงกึ่งกลางด้านตะวันออก มีเอื้อง หมายนาหรือดอกพุดนามัดกับกิ่งพุทรา งานพิธีนี้ต้องมีผู้ไปช่วยงานหลายคนโดยเฉพาะหากมีทั้งการแรกนาและหว่านกล้าพร้อมกันก็จะใช้คนมากถึง ๕-๗ คน ตำแหน่งในการทำพิธีนี้อาจทำที่มุมใดมุมหนึ่งของผืนนา แต่จุดที่ดีที่สุดคือ ไร่ปากท้าง หรือกระทงนาแรกที่รับน้ำจากลำเหมืองเข้านา
เมื่อทำพิธีกล่าวคำสังเวยเสร็จแล้ว ก็จะทำพิธีไถนา โดยจะถือทิศตามการหันหัวของพญานาค โดยกำหนดว่า เดือน ๑๒-๑-๒ นาคเอาหัวไปวันออกเอาหางไปวันตก เดือน ๓-๔-๕ นาคเอาหัวไปใต้เอาหางไปเหนือ เดือน ๖-๗-๘ นาคเอาหัวไปวันตกเอาหางไปวันออก เดือน ๙-๑๐-๑๑ นาคเอาหัวไปเหนือเอาหางไปใต้ นาคหันหัวไปทางทิศใดก็จะไถในทิศจากทางหัวไปทางหางนาค หากไถย้อนเกล็ดนาคแล้วจะไม่เป็นมงคล ผู้ไถนาจะไถผ่าริ้ว(อ่าน"ผ่าฮิ้ว")เลียบขอบคันนาไปจนสุดแดนแล้วไถวกกลับมา เป็นอันเสร็จจากการไถแรก หากแรกนาแบบไม่มีการหว่านกล้าด้วยก็จะไถผ่าริ้ว กลับมาแล้วก็จะปลงควายออกจากเครื่องไถและปล่อยให้ไปกินหญ้า ส่วนเจ้าของก็จะเตรียมกล้าที่สูงพอได้ที่แล้วนำมาปลูกเอาฤกษ์ก่อนจำนวน ๙ กอ หรือเรียกว่าข้าว"เก้าต้นพี่น้อง" มาปลูกในบริเวณที่ทำพิธีเสร็จพิธีอาจมีการเลี้ยงอาหารกลางวันกันด้วย
|
| |
|
| ความคิดเห็นที่
1 |
 |
เสี่ยวเอ้อ |
 |
05 กรกฏาคม 2009
16:24:59 |
|
|
|
IP :
110.169.41.98 |
|
ผมชอบ ครูบาทอง วัดแม่ริม เจียงใหม่เต้ดธรรม ครับ ไผชอบแบบผมพ่อง....
ฟังครูบาเต้ดแล้ว มันได้ความม่วนและความฮู้ตวย......บะฮู้บะเด่วเปิ้นยังคนอยู่ก่อหนา....
เปิ้นเต้ดมหาจ้าด ครับ ฟังกู้กั๋นเลย กั๋นตุ้จก(ชูชก) นี่ม่วนขนาดเลย.....เวลาเต้ดกะเล่าเจี้ยไปตวย(เจี้ยคือเรื่องเล่าหรือนิทานพื้นบ้านเป็นคติสอนใจ๋)....
-------------------------------------------
รูปของ จขกท. ผ่อแล้วกึ้ดเติงหาแม่หลวง(ผะยาวบ้านผมฮ้องย่าหรือยายว่าแม่หลวงแต่เจียงฮายฮ้องอุ้ย แต่หละอ่อนบะเด่วจะฮ้องอุ้ยหมด)
แม่หลวงผมเสียไปตั้งแต่ปี๋ 47 ครับ แกอายุยืนขนาด 105 ปี เกิดสมัย ร.5 ขนาดอายุ100ปี ยังก๋ำเกวไปเผ้วหญ้าในสวนอยู่ แข็งแรงขนาด ก่อนกิ๋นข้าวแลงกะใส่เฮี๋ย 1 เป้กแก้วขี้จิ้....ตั้งกะผมใหญ่มาบะเกยหันเปิ้นเข้าโฮงยาเลยสักเตื้อ....เอ่อ..เปิ้นบะกิ๋นจิ้นเน่อครับ กิ๋นก่า ป๋า
คนสมัย ร. 5 จะอู้ภาษาป้อขุนใส่กั๋นเลยหนาครับ บะหยาบเลย เจ็บหั้นน้อยนี่น้อย ฝนยากิ๋นเอา มีเป๋นป้ก ถงยาเปิ้น บะเด่วมีตังไดบ่าหู้ห่อ...จั้ดสะดาย... |
|
ขณะนี้เชียงรายโฟกัส ได้ย้ายไปใช้เว็บบอร์ดใหม่
ท่านสามารถเข้าไปใช้บริการได้ที่นี่ http://www.chiangraifocus.com/forums/index.php
|
เพื่อทีมงานจะได้ดำเนินการลบทันที
ขอขอบพระคุณ.."
