ดงหอ หรือสวนสาธารณะดงหอ ตำบลหนองหล่ม แห่งนี้ปัจจุบันเป็นแหล่งต้นน้ำของแม่น้ำร่องช้าง แม่น้ำสำคัญที่ไหลผ่านจากตำบลหนองหล่ม ผ่านตำบลปิน และอีกหลายตำบล ก่อนจะเข้าสู่อำเภอดอกคำใต้ ซึ่งมีประวัติที่เชื่อมโยงเกี่ยวกับชื่อของหนองน้ำแห่งนี้ ว่าในอดีตเคยมีช้างตัวหนึ่ง ชื่อว่า จ้างปู้ก่ำงาเขียว เป็นช้างตัวใหญ่ถึง 12 ศอก มีกำลังมากมาย มีผิวหนังดำก่ำ มีงาสีเขียวเหมือนแก้วนิล จึงเรียนกว่า ช้างปู้ก่ำงาเขียว  เป็นช้างของพญาลิ้นก่าน เจ้าเมืองพะเยาในอดีต  ช้างตัวนี้ได้เกิดการตกมัน วิ่งไล่ฆ่า ไปทั่ว สุดท้ายมาติดอยู่ที่หนองน้ำแห่งนี้ จึงถูกเรียกว่าหนองหล่ม ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ภายในดงหอแห่งนี้ มีศักดิ์สิทธิ์อยู่อย่างหนึ่ง ที่ชาวบ้านให้ความเคารพ กราบไหว้บูชามาหลายชั่วอายุคน นั่นคือศาลเจ้าพ่อคำปวน  ในอดีตเชื่อว่าท่านเป็นทหารเอกของพญาลิ้นก่าน เจ้าเมืองพะเยาเมื่อสมัยโน้น แล้วมาหยุดตั้งทับไว้บริเวณหนองน้ำหนองหล่มแห่งนี้ จนชาวบ้านมีความศรัทธาในด้านความเชื่อ ความศักดิ์สิทธิ์ บนบานศาลกล่าวอะไรไว้ก็ได้ดังสมปรารถนา จึงได้ตั้งศาลขึ้นไว้เพื่อกราบไว้บูชา เป็นที่เคารพสักการะ สำหรับผู้มาเยือน

ตอนนี้ที่นี่ได้พัฒนาขึ้นมาเป็นรูปแบบของแหล่งท่องเที่ยวสำคัญในชุมชนอย่างเป็นทางการ มีการเสวนาพูดคุยปัญหาต่างๆระหว่างส่วนงานราชการ กับชาวบ้านในพื้นที่  โดยมีทางอำเภอดอกคำใต้ องค์การบริหารส่วนจังหวัด สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬา จ.พะเยา และส่วนงานราชการอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมกิจกรรมในวันที่ 10 เมษายน 2560 ที่ผ่านมา

เมื่อเดินเข้าสำรวจศึกษาธรรมชาติ ในป่าชุมชนแห่งนี้ สิ่งศักดิ์ประจำต้นไม้ ยังอยู่ในความเชื่อ ความศรัทธา แม้นวันเวลาจะเปลี่ยนไป เทคโนโลจะก้าวหน้าเพียงใด แต่สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจชาวบ้านยังคงอยู่  

พื้นดินยังปกคลุมไปด้วยต้นไม้เล็กๆ ที่มีต้นไม้ใหญ่โอบล้อม แสดงถึงความสมบูรณ์ของธรรมชาติที่นี่ได้เป็นอย่างดี

มีสะพานไม้ให้เดิน มองไปเบื้องล่างสะพาน จะเห็นมีน้ำผุดขึ้นเป็นหย่อมๆ ปกคลุมไปด้วยใบไม้ เถาวัลย์ เลื้อยผ่านเป็นที่อยู่ของพวกมดและแมลงเล็กๆ ในห่วงโซ่อาหาร แม้นอยู่ในห่วงในฤดูแล้งแต่น้ำที่นี่ก็ไม่เคยแห้ง

เมื่อเดินลึกเข้าไป ราวๆ 200 เมตร จะกับซากปรักหักพัง แต่ไม่ปรากฏว่าคือซากอะไร แต่ดูจากสภาพที่ปรากฏน่าจะมีอายุอยู่ในสถานที่แห่งนี้มานาน

ติดกับซากปรับหักพังตรงนี้ จะเจอกับบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งเป็นอีกจุดไฮไลท์ของที่นี่ ที่เชื่อกันว่ามีอายุมากกว่าพันปี เป็นน้ำบริสุทธิ์ผุดออกจากบ่อใต้ดิน  มีการนำน้ำจากที่นี่ไปทำพฺิธีสำคัญต่างๆทางศาสนาอยู่บ่อยครั้ง 

ปล.. เขาห้ามผู้หญิงเข้าไปตักน้ำ

จากบ่อนำศักดิ์สิทธิ์ตรงนี้จะพบเส้นทางที่สามารถเดินวนออกไปยังทางเข้าอีกครั้ง

เดินทางผ่านเส้นทางนี้ก็ลองแวะไปเที่ยวชมดูได้ครับ  มีบริการนำเที่ยว สปา นวดแผนไทย บ้านพักโฮมเตย์ กิจกรรมท่องเที่ยว สินค้าท้องถิ่น

จากตัวอำเภอดอกคำใต้ ถึงสวนสาธารณะดงหอ ตำบลหนองหล่ม ระยะทางราวๆ 23 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 15 นาที  และจากจุดนี้สามารถเดินทางต่อไปยังอำเภอเชียงม่วน หรือ จ.น่าน ได้

สนใจมาผ่อนคลายธรรมชาติไปกับชื่นชมวิถีชุมชน
สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่  
คุณจริยา (คุณปุย) โทร.091-7478555
คุณรุจิรา (คุณส้ม) โทร.081-9392667
ครูสมสิน โทร.085-7232322
ครูอุษณีย์ 097-918-0451  
สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬา จ.พะเยา โทร .053-887210
สำนักงานเทศบาลตำบลหนองหล่ม  054-892254 ,054-892255
http://www.nonglom.org